روند ثبت شرکت در مناطق آزاد ملزم آن است که با شرایط و مدارک لازم برای ثبت آشنا باشید. همچنین، با شناخت مناطق آزاد موجود و موقعیت‌هایی که در اختیار شما قرار خواهند داد، می‌توانید تصمیم‌گیری نهایی بهتری بدست آورید. این مناطق موقعیت مناسبی را برای اتباع خارجی و داخلی فراهم آورده‌اند تا با دغدغه‌هایی کمتر به تجارت بپردازند. قصد داریم تا با این مناطق بیشتر آشنا شده و شرایط ثبت شرکت را بررسی کنیم.
منطقه آزاد به چه معنا است؟
منطقه آزاد یا Free Zone به بخشی از قلمرو یک سرزمین گفته می‌شود که در آن مقررات تجاری و مالیاتی به نوعی لغو یا تسهیل گردیده است. همچنین، هر کالا یا خدماتی که در منطقه باشند، به‌عنوان کالای خارج از این قلمرو شناخته خواهند شد. همچنین بین مناطق آزاد تجاری و صنعتی تفاوت‌هایی وجود دارد. به‌عنوان نمونه، در مناطق آزاد تجاری، کالاها تا زمان درخواست پذیرفته می‌شوند، امّا پردازش و تولید عموماً ممنوع خواهد بود. امّا در مناطق صنعتی علاوه بر پذیرش کالا، عملیات پردازش نیز امکان‌پذیر خواهد بود.
به‌طور معمول، مناطق آزاد در نواحی محصور یا کنار سواحل قرار گرفته‌اند. کالا و محصولات از طروق مختلف بدون پرداخت عوارض گمرکی یا صدور مجدد به این مناطق وارد می‌شوند. از نکات مثبتی که باعث جذب سرمایه‌گذاران به این منطقه شده است، بخشودگی مالیاتی و عوارض گمرکی و معافیت‌های مختلفی است به بخش‌های صادرات و واردات تخصیص گردیده.
تسهیل بروکوراسی و حذف تشریفات اداری و ارزی در این مناطق باعث شده تا سرمایه‌گذاران خارجی راحت‌تر به سرمایه‌گذاری در این ترغیب و با شرکت‌های ایرانی همکاری داشته باشند.
تعداد مناطق آزاد در ایران
برای ثبت شرکت در مناطق آزاد باید منطقه مورد نظر خود را بهتر بشناسید. مطالعه در مورد هر مکان کمک می‌کند تا روند کارها در آن سریع‌تر صورت گیرد. در ایران در حال حاضر هشت منطقه آزاد تجاری و صنعتی وجود دارد که شامل:
- منطقه آزاد کیش
- منطقه آزاد قشم
- منطقه آزاد چابهار
- منطقه آزاد اروند
- منطقه آزاد بندرانزلی
- منطقه آزاد سلفچگان
- منطقه آزاد ماکو
- منطقه آزاد ارس می‌شود.
هر منطقه علاوه‌بر شرایط عمومی مناطق آزاد، ممکن است از شرایط اختصاصی نیز پیروی کند. علاوه بر آن مجوزهای فعالیت در زمینه‌های مختلف در این مناطق قابل دریافت هستند، که مطالعه و بررسی هر منطقه می‌تواند کمک کند تا منطقه و مجوز مورد نظر خود را پیدا کنید.
دلیل عمده اشخاص حقیقی و حقوقی برای حضور در مناطق آزاد می‌تواند اهداف زیر باشد:
- سرمایه‌گذاران خارجی را جذب کنند.
- فرصت‌های جدید شغلی را در سطح بین المللی ایجاد نمایند.
- درآمدهای ارزی داشته و صادرات خود را افزایش دهند.
- به فناوری‌های روز دنیا دسترسی داشته و واردات آن را انجام دهند.
- با جذب نقدینگی به کنترل تورم در کشور کمک کنند.
- در مناطقی که رشد آن‌ها متوقف شده محرومیت‌زادیی نموده و توسعه را از نو آغاز کنند.
مزایای ثبت شرکت در منطقه آزاد
هر شرکت یا مؤسسه‌ای که در مناطق گفته شده ثبت شود شرکت ایرانی و ثبت شده در منطقه خواهد بود. ثبت شعبه از سوی شرکت خارجی نیز در این منطقه امکان‌پذیر است. امّا چرا باید در این مناطق سرمایه‌گذاری کنیم؟ به چند نکته مثبت آن تا به اینجا اشاره کرده‌ایم. حال به مزایای بیشتری که دارند خواهیم پرداخت.
تسهیل در انجام معاملات ارزی
وجود بانک‌های ایرانی خارج از کشور و تسهیل کردن روند عملیات ارزی کمک کرده است تا شرکت‌های تجاری و صنعتی موجود واردات کالا یا خدمات را به شیوه‌ای راحت‌تر انجام دهند. همچنین خرید و فروش ارز با رعایت موارد قانونی امکان‌پذیر خواهد بود. به این ترتیب اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و خارجی می‌توانند به انجام معاملات ارزی بپردازند.
معافیت مالیاتی برای هر نوع فعالیت
این معافیت 20 ساله مالیاتی برای هر شرکتی که در این مناطق ثبت شود، اعمال خواهد شد. هر چند که در برخی منابع اشاره شده که این معافیت مالیاتی 15 ساله است. با این وجود این بخشودگی کامل و معافیت کمک می‌کند تا روند پای گیری شرکت‌ها در این مناطق سرعت یابد.
ورود اتباع خارجی بدون اخذ ویزا
این مسئله شاید در نگاه اول مهم به نظر نرسد. امّا مناطق آزاد می‌توانند محلی باشند برای ثبت قرارداد‌های بین المللی با اتباع خارجی بدون دغدعه هماهنگی‌ها. اجازه اقامت که توسط سازمان مناطق آزاد صادر می‌شود در ابتدا به مدت دو هفته خواهد بود و امکان تمدید آن تا شش ماه نیز وجود خواهد داشت. با این وجود باید بررسی کنید که آیا در منطقه مذکور امکان ورود مستقیم وجود دارد یا خیر.
خدمات بانکی و بیمه‌ای گسترده
کارمز عملیاتی بانکی، نرخ‌های خرید و فروش ارز، سود تسهیلات اعطایی و … مواردی از این دست در بازارهای این مناطق به نسبت درخواست بازار و به طور آزادانه تعیین خواهد شد.
همچنین خدمات بانکی در مناطق آزاد تجاری و صنعتی شامل :
ثبت شرکت در منطقه آزاد کیش می‌تواند با کمک بانک‌ها و مؤسسات با سرمایه ایرانی یا ترکیب ایرانی و خارجی ایجاد شوند.
- سرمایه بانک تا 100 درصد می‌تواند متعلق به اتباع خارجی یا ایرانی یا هر دو باشد.
همچنین در این منطقه معافیت از حقوق گمرکی برای واردات مواد اولیه ماشین‌الات صنعتی اعمال شده است. نرخ‌های مصرف انرژی مناسب بوده و صدرت محصولات خارج از کشور بدون پرداخت عوارض گمرکی و بندرگاهی امکان پذیر است. با این وجود علاوه‌بر مزایایی گفته شده معایبی نیز وجود دارد که به آن خواهیم پرداخت.
از مزایای دیگر می‌توان به موارد زیر نیز اشاره نمود:
- دسترسی به کشورهای CIS و منطقه قفقاز
- همسایگان بخش‌های آبی، هوایی و خاکی که دارای بازای با جمعیت بیش از 450 میلیون نفر مصرف کننده هستند.
- دسترسی به کشورهای حوزه خلیج فارس
- علاوه‌بر بازار صنایع، می‌توان با توسعه پروژه‌های فرهنگی و تفریحی سرمایه و نیروی کار را به این منطقه جلب نمود.
- فعالیت‌های ساخت و ساز و مجتمع‌های مسکونی در این محدوده در سطح بین المللی رنق دارد.
- خدمات بیمه‌گری و کالا و مسافر نیز از مشاغل مورد توجه در این محدود هستند
معایب ثبت شرکت در مناطق آزاد
با وجود آنکه ثبت شرکت در منطقه آزاد با تسهیلات موجود آسان گردیده است، امّا این مناطقع دستخوش مشکلاتی نیز هستند. از جمله:
- قاچاق کالا به کشور افزایش می‌یابد
- واردات افزایش و صادرات کاهش خواهد یافت.
همچنین، عدم شناخت صحیح از مراحل ثبت شرکت و هزینه ثبت شرکت در این مناطق می‌تواند دردسرساز باشد.
تفاوت مناطق ویژه اقتصادی و آزاد تجاری
از نظر مناطق آزاد در کشور ما دو نوع آزاد تجاری صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی وجود دارد. قوانین این دو منطقه با هم متفاوت است. مناطق ویژه اقتصادی بیش از 26 مورد هستند که نامشان را ذکر خواهیم کرد.
هر دو نوع منطقه با هدف افزایش فرصت‌های شغلی، رشد صنعت، جذب سرمایه خارجی، کسب درآمد ارزی و … ایجاد گردیده‌اند. در مناطق آزاد گفتیم که معافیت مالیاتی و گمرکی وجود دارد. در حالی که در مناطق ویژه اقتصادی صرفاً تخفیف‌های مالیاتی طبق مقررات داخل کشور ارائه می‌شود و از معافیت کامل برخوردار نخواهند شد.
همچنین گفتیم در مناطق آزاد عوارض گمرکی و صادرات شامل بخشودگی هستند. در حالی که در مناطق ویژه این مسئله قطعی نبوده و بسته به نوع فعالیت شما مشخص می‌گردد.
در مناطق آزاد خرده فروشی برای اتباع خارجی و داخلی امکان‌پذیر خواهد بود. در مقابل، در مناطق ویژه اقتصادی، تنها برای اتباع خارجی امکان پذیر است.
دریافت ویژه در مناطق ویژه مطابق مقررات داخل کشور خواهد بود.
از مناطق ویژه اقتصادی ایران می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- منطقه ویژه اقتصادی سیستان
- منطقه ویژه اقتصادی سبزوار
- منطقه ویژه اقتصادی سرخس
- منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان
- منطقه ویژه اقتصادی ارگ بم
- منطقه ویژه اقتصادی بروجرد
- منطقه ویژه اقتصادی عسلویه
- و…
مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت در منطقه آزاد
مدارک ثبت شرکت در مناطق آزاد طبق ماده 7 ضوابط ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی و مصنوعی به شرح زیر مطرح گردیده است:
اظهارنامه‌ی ثبت
از زمان اعلام واحد ثبتی، باید دفاتر شرکت همراه با ثبت اسامی اشخاص حقیقی ایران و خارجی تنظیم شود و در سه نسخه اظهارنامه تحویل گردد. موارد زیر را در هنگام تنظیم آن رعایت نمایید:
- نام و نام خانوداگی بازرگان
- تاریخ و محل تولد، شمار شناسنامه و محل صدور
- تصویر اوراق شناسنامه برای اشخاص حقیقی ایرانی و تصویر گذرنامه برای اشخاص حقیقی خارجی
- تاریخ ورود به منطقه و شماره و محل صدور پروانه اتباع خارجی
- اقامتگاه قانونی اشخاص نام برده
- شماره ثبت منگنه و پلمپ دفاتر تجاری (آمده در بند 5 ماده 3 تصویبنامه اشاره شده)
- رشته فعالیت تجاری داخلی یا خارجی یا ترکیبی
- اساسنامه‌ی شرکت
- صورت‌جلسه مجمع عمومی مؤسسین
- صورت‌جلسه اولین جلسه هیأت مدیره
- ارائه سند بانکی با حداقل 35% سرمایه نقدی
- ارائه مجوز فعالیت صادره از سازمان منطقه آزاد ذی ربط
مراحل تأسیس شرکت در مناطق آزاد
تأسیس شرکت و حضور در منطقه آزاد در ابتدا روندی اداری خواهد داشت، امّا به مرور این مسائل تسهیل خواهد شد و فعالیت شما دستخوش مشکلات اداری و بروکوراسی نخواهد شد.
شروع مراحل ثبت شرکت در منطقه آزاد مورد نظر با مراجعه به معاونت اقتصادی سازمان آغاز می‌شود. سرمایه‌گذار باید با مدارک خود به این سازمان مراجعه کرده و درخواست صدور مجوز بنماید. درخواست شما در قالب یک فرم سازمانی باید ارائه گردد. واحد ثبتی مربوطه پس از استعلام‌های لازم نام شرکت را تأیید خواهد نمود.
پس از تأیید، واحد ثبتی مجوز سرمایه‌گذاری را ارائه خواهد داد و در صورت نیاز به نهادهای مرتبط جهت دریافت مجوزهای دیگر معرفی خواهد بود. مدارکی که در بالا ذکر کردیم در این مرحله باید به واحد ثبتی ارائه شود تا مورد بررسی و تأیید قرار گیرند. در انتها باید حقوق ثبتی توسط سرمایه‌گذار پرداخته شود و فیش آن به واحد مذکور ارائه گردد. ثبت شرکت در منطقه آزاد در دفاتر ثبت شرکت‌ها نیز ضروری خواهد بود.
همچنین، پلمپ دفاتر تجاری ضروری بوده و پس از آن یک نسخه از مدارک ثبتی توسط سرمایه‌گذار، به ایشان ارائه می‌شود. علاوه بر آن، آگهی روزنامه کثیر النتشار را فراموش نکنید. باید به واحد صادر کننده مجوز یک نسخه از آگهی را ارائه دهید.
مدارک لازم برای ثبت شعبه یا نمایندگی در منطقه آزاد
دقت کنید، مدارکی که در بالا مطرح کردیم، برای ثبت شرکت ایرانی در مناطق آزاد بودند. برای ثبت شعبه یا نمایندگی یک شرکت خارجی باید طبق ماده 8 ضوابط ثبت شرکت‌ها عمل کرده و مدارکی علاوه بر مدارک گفته شده را ارائه دهید:
- نوع شرکت و موضوع فعالیت خود را مشخص نمایید.
- شماره مرجع شرکت مادر و شماره‌ی ثبت آن را ارائه دهید.
- نمایندگان شعبه را برای دریافت ابلاغیه یا اخطاریه معرفی کنید.
- سایر شعب یا نمایندگی‌های داخل کشور را معرفی نمایید.
- تابعیت شرکت را مشخص کنید.
همچنین، تمامی مدارکی که به زبان خارجی هستند باید به فارسی ترجمه شده و همراه با حکم نمایندگی باشد. مؤسسات بیمه باید از بیمه‌ی مرکزی ایران مجوزهای لازم را دریافت کرده باشند.
پس از طی مراحل تأسیس شرکت برای اخذ کد اقتصادی و اخذ کارت بازرگانی نیز اقدام نمایید.
قوانین کلی ثبت شرکت در مناطق آزاد
در سال 1372 قانون «چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری-صنعتی جمهوری اسلامی ایران» تصویب شد. در آن زمان تنها فعالیت در مناطق کیش، قشم و چابهار مطرح شده بود. امّا از 1382 به بعد ثبت شرکت در مناطق آزاد دیگر از جمله بندر انزلی، چابهار، اروند و … نیز جزء مناطق آزاد مشخص شدند.
همچنین طبق قانون به تصویب رسیده، شرح وظایف واحد‌های ثبتی نیز مشخص شده است. طبق ماده 3 قانون گفته شده وظایف واحد‌های ثبتی به شرح زیر است:
- ثبت شرکت‌ها و موسسات غیر تجاری ایرانی و خارجی
- ثبت اختراعات و کاربری‌های صنعتی
- ثبت علائم و اسامی تجاری و صنعتی
- ثبت دفاتر تجاری
در چارچوب اصل گفته شده، «ضوابط ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی» طبق شماره 57435/ت18775 (پس از چند اصلاحیه) مورخ 22/12/1387 تعیین گردید. در ماده 4 ذکر گردید: «هر شرکت یا مؤسسه که در منطقه مذکور ثبت گردد و مرکز اصلی آن نیز در همان منطقه باشد، به‌عنوان یک شرکت ایرانی در آن منطقه شناخته خواهد شد».
به این ترتیب اگر شرکت‌های خارجی قصد داشتن شعبه یا نمایندگی داشته باشند باید طبق مقررات کشور خود به تصدیق نمایندگی جمهوری اسلامی ایران برسند.
ماده 7ضوابط ثبت شرکت در مناطق آزاد به مدارک زیر اشاره می‌کند:
- اظهارنامه ثبت
- اساسنامه شرکت
- گواهی‌های بانکی
- صورت‌جلسه مجمع عمومی و اولین جلسه هیأت مدیره
در صورت نیاز به تغییرات حقوقی شرکت باید طبق ماده 10 عمل نمود. به این ترتیب که برای افزایش سرمایه، تغییرات در اساسنامه، ترکیب هیأت مدیره، بازرسان، صاحبان امضا مجاز، انحلال شرکت و … در طی یک هفته به‌صورت کتبی درخواست خود را به واحد ثبتی ارائه دهند. در زمینه شرکت‌های بیمه نیز باید گفت تغییرات در هر نوع باید تحت نظر شرکت بیمه مرکزی صورت گیرد.
- میزان درصد سهم الشرکه تعیین گردد.
- نماینده‌ای مشخص شود که در تمامی مجامع و جلسه‌ها حضور داشته باشد.
- امضاء اشخاص مجاز تهیه و مهر شرکت ممهور شود. پیوست روزنامه و آخرین صورت جلسات نیز باید دارای امضا و مهر باشند.
هزینه ثبت شرکت در مناطق آزاد
هزینه ثبت شرکت در مناطق گفته شده وابسته به‌عوامل مختلف خواهد بود. پس از ارائه مدارک توسط سرمایه‌گذار با توجه به نوع فعالیت، میزان هزینه پرداختی تعیین می‌گردد. بخشی از روند ثبت نام به صورت آنلاین خواهد بود. می‌توانید بخشی از مدارک را از طریق پست ارسال نمود. به هر ترتیب مدارک شما به صورت فیزیکی باید به واحد ثبتی تحویل گردد. میزان سرمایه نیز تأثیر مستقیمی‌بر هزینه شرکت خواهد گذاشت. هر چه میزان سرمایه بالاتر باشد، هزینه ابطال تمبر نیز افزایش خواهد یافت.
علاوه‌بر هزینه ثبت که پس از پرداخت باید به‌صورت فیش به واحد ثبتی تحویل گردد. هزینه چاپ آگهی در روزنامه را نیز مد نظر داشته باشید. این هزینه نسبت به سطور آگهی و نوع روزنامه متغییر است. چاپ تنها باید در روزنامه‌های کثیر الانتشار صورت گیرد. هر چه تعداد اعضا و موضوع فعالیت وسیع‌تر باشد به توضیحات بیشتری نیاز خواهید داشت. به این ترتیب هزینه چاپ آگهی افزایش می‌یابد.
نتیجه‌گیری کلی
در ابتدا با تعریف منطقه آزاد آشنا شدیم. این منطقه بخشی از خاک یک کشور است که در مقررات و قوانین تجاری در آن تسهیل شده تا رشد اقتصادی افزایش یابد. سپس، مناطق آزاد را نام برده تا شما بتوانید در مورد محل مناسب خود تحقیقات لازم را به عمل آورید. در کنار این مناطق آزاد، مناطق ویژه اقتصادی نیز وجود دارند که قوانین و مقررات متفاوتی پیروی می‌کنند.
برای ثبت شرکت در منطقه آزاد باید با همراه داشتن مدارک گفته شده که شامل اساسنامه، آگهی روزنامه، مشخصات اشخاص حقیقی و حقوقی و … به واحد ثبتی مراجعه نمود. در واحد ثبتی هزینه ثبت به نسب میزان سرمایه و برخی موارد دیگر مشخص می‌شود. با پرداخت فیش و تایید مدارک، مجوز لازم برای تاسیس شرکت را بدست خواهید آورد. همچنین، اگر به تاییدیه یا مجوزی دیگر نیاز داشته باشید واحد ثبتی شما را راهنمایی خواهد کرد.
ارسال نظر